ကရင္ျပည္နယ္ ပညာေရး တိုးတက္ေစႏို္င္မွာလား

ေမလ ၆ရက္။ မႏုိက္အြာ (ေကအုိင္စီ)

လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပညာေရးစနစ္ အဆင့္အတန္းနိမ့္က်မႈႏွင့္ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈေတြေၾကာင့္ ကေလးလူငယ္ေတြဟာ ေက်ာင္းေနခ်င္ၾကေပမဲ့ မေနႏုိင္သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနသလုိ တခ်ဳိ႕မွာ ေက်ာင္းေနရဖုိ႔အတြက္ အခက္အခဲ အတားအဆီး အမ်ဳိး မ်ဳိးႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အထဲမွာ နန္းမူးမူလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္တယ္။

အသက္ (၁၆)ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ နန္းမူးမူဟာ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးအတြင္းရွိ မိတန္ေက်းရြာတြင္ ေနထုိင္ၿပီး ဒီႏွစ္တြင္ ၉တန္းတက္ရမယ့္ ေက်ာင္းသူေလးျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္ႏွမ ၇ဦးရွိတဲ့ သူမဟာ ေက်ာင္းဆက္တက္ဖုိ႔အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ မ်ား လြန္းတာေၾကာင့္ မိဘေတြက မေထာက္ပံ့ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“ဒီႏွစ္က ၉တန္းဆုိေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြထက္ အကုန္အက်မ်ားမယ္။ က်မအေပၚက အစ္ကုိ အစ္မေတြက ေက်ာင္းမေနေတာ့ေပ မယ့္ က်မေအာက္က ညီမတစ္ေယာက္လည္း ဒီႏွစ္ (၆)တန္း။ ေမာင္ေလးတစ္ေယာက္လည္း ေက်ာင္းစေနေနၿပီဆုိေတာ့ အေဖ အေမေတြက က်မကုိ မပုိ႔ႏုိင္ေတာ့ဘူး။”လုိ႔ နန္းမူးမူက ေျပာတယ္။

“ေက်ာင္းဆက္မေနရရင္ေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕ကုိ သြားၿပီး အလုပ္လုပ္မယ္။”လုိ႔ သူမအေနနဲ႔ စဥ္းစားထားတယ္။

စီးပြားေရး ၾကပ္တည္းေနတဲ့ လက္ရွိျမန္မာျပည္မွာ စားကုန္၊ သုံးကုန္ပစၥည္းေတြ ေစ်းႏႈန္းျမင့္ တက္ေနသလုိ ပညာသင္စရိတ္လည္း အကုန္အက်မ်ားေတာ့ သားသမီးေတြရဲ႕ ပညာေရးကုိ အားေပးခ်င္ေသာ္လည္း ေထာက္ပံ့ေပးဖုိ႔ အင္အားမရွိဘူးလုိ႔ နန္းမူးမူရဲ႕ မိခင္ ျဖစ္သူ ေဒၚနန္းေစ (နာမည္အရင္းမဟုတ္)က ေျပာပါတယ္။

“သမီးက ၉တန္းဆုိေတာ့ အရမ္းကုန္တယ္။ က်ဴရွင္ခက တစ္လတစ္လကုိ ေသာင္းခ်ီကုန္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္မွာေနလုိ႔မရဘူး။ အထက္တန္းေက်ာင္းရွိတဲ့ က်ဳိက္ဒုံမွာ သြားေနရမယ္။ အဲဒီအတြက္ အိမ္ဌားခ၊ စားဖုိ႔ေသာက္ဖုိ႔အတြက္ အကုန္လုံးကုိ ထုတ္ေပးရ မယ္။ က်မတုိ႔ မတတ္ႏုိင္ဘူး။”လုိ႔ ေဒၚနန္းေစက ေျပာပါတယ္။

မိတန္ေက်းရြာတြင္ မူလတန္း၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းေတြရွိေပမယ့္ အထက္တန္းေက်ာင္းကုိေတာ့ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးၿမဳိ႕နယ္ခြဲ က်ဳိက္ဒုံၿမဳိ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ပညာသင္ၾကားရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းစရိတ္အျပင္ အျခား ေနစရာ၊ စားစရာအတြက္ ကုန္က် စရိတ္မ်ား လြန္းေသာေၾကာင့္ နန္းမူးမူတုိ႔ မိသားစုလုိပဲ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အျခားမိသားစုေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိ ေနပါတယ္။

United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF)အဖြဲ႔ရဲ႕ ၁၉၉၅ခုႏွစ္က ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္အရ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ မရွိတာရယ္၊ ေဒသတြင္း စီးပြားေရး ၾကပ္တည္းလာတာရယ္ေၾကာင့္ ကေလး ၁၀ဦးမွာ ၃ဦး က ေက်ာင္းတခါမွ မေနဖူးသလုိ ေက်ာင္းေနတဲ့ ကေလးေတြထဲက ၄၀ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ မူလတန္းအထိ မတက္ႏုိင္ၾကပါဘူး။ ဒါ႔အျပင္ မိဘေတြထဲက ၂၆ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ သားသမီးရဲ႕ ပညာေရးကုိ မေထာက္ပံ့ႏုိင္သလုိ ေက်ာင္းေနတဲ့ ကေလး ၆၀ရာခုိင္ႏႈန္း ေလာက္ဟာလည္း မူလတန္းေက်ာင္းကုိ ၿပီးဆုံးေအာင္ မတက္ႏုိင္ၾကပါဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။

ကရင္ျပည္နယ္၊ ဖားအံၿမဳိ႕မွာ ေနထုိင္ၿပီး အစုိးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ နယ္ဆင္းကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးေနတဲ့ ေစတနာဝန္ထမ္း လူငယ္တဦးက သူေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ ကရင္ျပည္နယ္ရွိ ဖားအံ၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီး၊ ေကာ့ကရိတ္၊ လႈိင္း ဘြဲၿမဳိ႕နယ္ေတြထဲက ေက်းလက္ေဒသေတြမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေက်ာင္းမေနႏုိင္ပဲ မိဘေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ေရာက္ရွိ အလုပ္လုပ္ေနၾကရပါတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အထူးသျဖင့္ ၿမဳိ႕နဲ႔ မနီးမေဝး ေက်းလက္ေတာရြာေတြမွာ ကေလးလူငယ္ေတြ အမ်ားစုက ေက်ာင္းမေနႏုိင္ၾကပါဘူး။ ေက်ာင္းေန တဲ့ကေလးေတြ အမ်ားစုဟာလည္း မူလတန္းအထိပဲ ေနႏုိင္ၿပီးေတာ့ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း မတက္ႏုိင္တာ မ်ားတယ္။”လုိ႔ ထုိလူငယ္က ဆုိပါတယ္။

ေက်ာင္းမေနႏုိင္တဲ့ ကေလးလူငယ္ေတြဟာ မိဘေတြရဲ႕လယ္ယာ၊ ေတာင္ယာ၊ ၿခံလုပ္ငန္းေတြမွာ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေနၾကတာ ရွိ သလုိ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ ကေလးလူငယ္ေတြ အခ်ဳိ႕က ဝင္ေငြနည္းနည္းေကာင္းတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ သြားေရာက္ အလုပ္လုပ္ေန ၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက မိဘေတြရဲ႕ အေထြေထြစီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြ ေက်ာင္းမေနႏိုင္ၾက သလုိ အစိုးရရဲ႕ လ်စ္လ်ဴရႈမႈေၾကာင့္ ပညာေရးစနစ္ အဆင့္အတန္း နိမ့္က်ေနရတာျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ဖုိ႔အ တြက္ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ ရွိဖုိ႔လုိအပ္သလုိ ကေလးေတြ ပညာေရးကုိ ပုိမုိ စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ ခုိင္ခန္႔တဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း ထုိေစတနာ့ဝန္ထမ္းလူငယ္က အခုလို ေထာက္ျပေျပာဆိုပါတယ္။

“ပညာေရးစနစ္ အဆင့္အတန္းျမင့္မားလာဖုိ႔က အဓိက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြမွာ လုပ္ေပးဖုိ႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ပညာေရးအဆင့္ နိမ့္က်တဲ့ အေၾကာင္းက သင္ရုိးၫႊန္းတမ္း ေခတ္မမီတာလည္း ပါတယ္။ အခု ေက်ာင္းမွာ စာအုပ္ၾကည့္ အလြတ္က်က္စနစ္နဲ႔ သြားေနတာ။ အခုေခတ္နဲ႔ဆုိ အရမ္းကုိ ေနာက္က်ေနၿပီ။ တုိင္းျပည္ကုိ အက်ဳိးျပဳတဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ၊ ပညာေရးပါေမာကၡႀကီးေတြ၊ ဆရာ ဝန္၊ အင္ဂ်င္နီယာ၊ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြဟာ အဲဒီအေျခခံ စာသင္ေက်ာင္းကေနတဆင့္ လာတာပဲေလ။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ျဖစ္ေစ၊ ကေလးလူငယ္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ျဖစ္ေစ ပညာေရးဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။”

အစုိးရေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခမဲ့ မသင္မေနရ မူလတန္း ပညာေရးစနစ္ကို ျပဌာန္းထားပါတယ္။

ဖားအံၿမဳိ႕က အသက္ ၆၀ေက်ာ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးတဦးက အခမဲ့ ပညာေရးစနစ္က ဘာကုိဆုိလုိတာလဲဆုိတာ သူမအေနနဲ႔ နားမ လည္ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ စာသင္ႏွစ္မွာ စတုတၳတန္းတက္ရမယ့္ ေျမးေလးရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္ေတြကုိ တြက္ၾကည့္ရင္ ဘယ္အရာမွ အခမဲ့ဆုိတာ မရွိဘူးလုိ႔ သူမက ဆုိပါတယ္။

“အခမဲ့ဆုိတာ ဘာလဲ။ က်မေတာ့ နားမလည္ဘူး။ က်မ ေျမးေလးဆုိ သူငယ္တန္းကေလးကေနစၿပီး ဒီေန႔အထိက အကုန္ဝယ္ရ တာပဲ။ ေက်ာင္းမွာေတာ့ အည့ံစား စာအုပ္တခ်ဳိ႕ ေ၀တာကလြဲလုိ႔ တျခားအကုန္ ဝယ္ရတယ္။”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

လက္ရွိ အစိုးရ၏ ပညာေရးစနစ္မွာ ေက်ာင္းတြင္းသင္ၾကားမႈတစ္ခုတည္းႏွင့္ မျပည့္စံုဘဲ ေက်ာင္းခ်ိန္ျပင္ပ သင္ၾကားသည့္ က်ဴရွင္ ကိုပါ ပူးတြဲ သင္ယူေနရတဲ့အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း မူလတန္းအဆင့္ေတာင္ လစဥ္ က်ဴရွင္ခပင္ က်ပ္ေငြတစ္ေသာင္း ကုန္ က်ေနတယ္လို႔ အဆိုပါ အမ်ဳိးသမီးက ေျပာပါတယ္။

သူမက “အခုေခတ္ ပညာေရးက ထူးဆန္းတယ္။ ပညာသင္စနစ္က ေက်ာင္းမွာထက္ က်ဴရွင္က ပုိ အဓိကက်တယ္။ သူငယ္တန္း ကအစ က်ဴရွင္မတက္ရင္ ေအာင္ခ်က္အမွတ္ ေကာင္းေကာင္းမရဘူး။ ေျမးေလးကို သူငယ္တန္းကေလးကစၿပီး အခု ၄တန္းတက္ ရမယ့္အခ်ိန္အထိ အျခားကေလးေတြလို ေအာင္ခ်က္ေကာင္းေအာင္ ေန႔တုိင္း က်ဴရွင္ေပးတက္ေနရတယ္။ က်ဴရွင္ခက တလကို တစ္ေသာင္း ေပးရတယ္။”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးပါတီအစုိးရ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က မတ္လ ၃၀ရက္မွာ ေျပာၾကားတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆုံးမိန္႔ခြန္းမွာေတာ့ အနာဂတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ၾကရမဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္ အပါအဝင္ တႏုိင္ငံလံုး ၏ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ပညာေရး ျမင့္မားေရးဟာ အေျခခံက်တဲ့ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ပညာေရးက႑ကို ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။ လက္ရွိ က်င့္သံုးေနတဲ့ အခမဲ့ မသင္မ ေနရ မူလတန္း ပညာေရးစနစ္ကို ႀကိဳးပမ္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။”လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လ ၁ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ျပန္တမ္းအရ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ရဲ႕ ဘ႑ာေငြအသုံးစရိတ္မွာ စစ္အသုံးစရိတ္ ကုိ (၂၃.၆)ရာခုိင္ႏႈန္း လ်ာထားၿပီး ပညာေရးစရိတ္ကိုေတာ့ (၄.၁၃)ရာခုိင္ႏႈန္းသာ လ်ာထားခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုသာ ပညာေရးအတြက္ အသုံးစရိတ္ကို (၄.၁၃)ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ သုံးစြဲသြားမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းလုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္က ကေလးလူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးအတြက္ သံုးစြဲႏိုင္မဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ဆင္ပါးစပ္ ႏွမ္းပက္သလုိ အရင္ စစ္အ စိုးရလက္ထက္အတိုင္း အရာထင္ တုိးတက္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ကရင္လူထုေတြက ယုံၾကည္ေနၾကပါတယ္။

(မွတ္ခ်က္ – နန္းမူမူႏွင့္ မိခင္ ေဒၚနန္းေစမွာ နာမည္အရင္းမဟုတ္ပါ။)