ကရင္လူမ်ိဳး ျဖစ္စဥ္အက်ဥ္း

ကရင္လူမ်ိဳး

ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ရိုးသားႀကိဳးစားၾကၿပီး ေအးေဆးေသာဘဝကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

လူမ်ိဳးစုမ်ား

ကရင္လူမ်ိဳးတြင္ စေကာကရင္ ႏွင့္ ပိုးကရင္ ဟူ၍ အဓိကလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂ စုရွိသည္။
ထိုလူမ်ိဳးစုႀကီး ၂စုမွာ ဓေလ့စရိုက္ ႏွင့္ အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကားတြင္ ကြဲျပားျခား
နားမွုမ်ားရွိသည္။ စေကာကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္
ေစာတပ္၍ ေခၚ​​ေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ ေနာ္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့
ရွိၾကသည္။ ပိုးကရင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာမူ ေယာက္်ားေလးမ်ား၏ အမည္ေရွ႕တြင္ မန္း
တပ္၍ ေခၚ​​ေဝၚေလ့ရွိၾကၿပီး မိန္းကေလးအမည္ေရွ႕တြင္ နန႔္ တပ္၍ ေခၚေဝၚေလ့
ရွိၾကသည္။

ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေရွးဦးသမိုင္းအက်ဥ္း

ထီ့့ေဆ့ေမ့ယြား ေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြားလူမ်ိဳးတုိင္းသည္ မိမိတုိ႔၏သမုိင္းကုိ သားစဥ္ေျမးဆက္လက္
ဆင့္ကမ္းသယ္ပုိးခဲ့ၾက၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ သမုိင္းဟူသည္ ေဖာာက္ဖ်က္၍ ရနုိင္ေကာင္းေသာ အရာ
မဟုတ္ေပ။ပုဂံရာဇ၀င္ကုိ တုတ္ထမ္းေျပာရတယ္ဟု အဆုိရိွလွ်င္ ပုဂံရာဇ၀င္ထက္ ေရွးက်သည့္
ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသာတုိ႔၏ ေရွးဦးသမုိင္းကုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာရာတြင္ သုေတသီတုိ႔ အျငင္း
ပြားဖြယ္ရာရိွပါက အံ့ၾသစရာမဟုတ္ေပ။ကြ်နု္ပ္တုိ႕ ကရင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ေရွးကပင္
လူႀကီးမိဘမ်ား၏ ဆုံးမစကားကုိ တရုိတေသမွတ္သားလုိက္နာတတ္ၿပီး ေနာင္လာေနာင္သား
မ်ားအား ျပန္လည္သြန္သင္ဆုံးမျခင္းျဖင့္ သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားကုိ ခုိင္ခုိင္လုံလုံ ထိန္း
သိမ္းလာ နုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းသမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားအနက္ ထီ့ေဆံေမ့ယြားေခၚ ထီးဆဲ့မဲ့ယြား
ေဒသသည္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ တစ္ခ်ိန္ကအေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့ေသာ ေနရာေဒသျဖစ္ေၾကာင္းကုိ
အမ်ားကၾကားဖူးၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္း ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ေဒသသည္ မည္သည့္တုိင္းျပည္ေဒသ
တြင္ ရွိသည္ကုိ မွန္းဆမရနုိင္သူ မ်ားလွသည္။ထီ့ဆဲ့မဲ့ယြား ဟူသည္ ေရစီးရာတြင္ သဲတုိ႔
ေမ်ာပါေနေသာ ျဖစ္ေခ်ာင္းေဒသ ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

ယင္းေဒသကုိ မႏုႆပထ၀ီေဗဒႏွင့္ သမုိင္းပညာရပ္မ်ားစသည္တုိ႔ျဖင့္ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာ
ရွာေဖြပါက တရုတ္ျပည္ေတာင္ပုိင္း တစ္ေနရာတြင္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း (၃၅၀၀)ေလာက္က
တည္ရိွခဲ့ေသာ အုိေအစစ္ ယဥ္ေက်းမႈ ပုံသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ စုိက္ပ်ိဳး
ေမြးျဖဴေရး အသင့္အတင့္လုပ္ကုိင္၍ အေျခခ်ေနထုိင္ၿပီး မိသားစု အိမ္ေထာင္စုတုိ႔ စုေပါင္းေန
ထိုင္ၾကသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ထုိေဒသတြင္ ကရင္ေရွးဦးလူတုိ႔သည္ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္
ေနထုိင္ခဲ့ဟန္ရိွၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတိမ္ေကာမႈႏွင့္ မုိးေရလွ်ံမႈတုိ႕ေၾကာင့္ စုိက္ပ်ိဳး
ခင္းမ်ား လူေနအိမ္မ်ားပ်က္ဆီးခဲ့ရၿပီး တုိးပြားလာေသာ လူဦးေရအတြက္ေထာက္ပံ့နုိင္သည့္
အေျခအေနမရိွေတာ့သျဖင့္ ေနရာအသစ္ရွာေဖြရန္ အုပ္စုခဲြၿပီး ေတာင္ဘက္အရပ္မ်ားသုိ႔ ေရႊ႕
ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ ျပန္႕က်ဲေနထုိင္ၾကေသာ ကရင္လူမ်ိဳးစု
မ်ားကုိ ေတြ႕ရျခင္းျဖစ္သည္။မုိ႕ထိတ္ ဖထိတ္ ေခၚ မုိးထိ ပါးထိကရင္ေရွးဦးလူမ်ိဳးတုိ႕သည္
အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအႏွံ႕ အစုစုပ်ံ႕ႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကေသာ္လည္း ထီေဆ့ေမ့ယြားေဒသမွ ထြက္
လာစဥ္က အားလုံးတစ္ခ်ိန္တည္း ထြက္လာၾကသည္မဟုတ္ပဲ အနည္းဆုံး အုပ္စုႀကီး ႏွစ္စု
ထြက္လာၾကသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။

ယင္းအုပ္စုႏွစ္စုအနက္ ေရွးဦးစြာ ထြက္လာၾကသူမ်ားမွာ ဖခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အၾကားအျမင္
ဗဟုသုတရွိၿပီး အသက္ႀကီးေသာ ေယာက်္ားမ်ားဦးေဆာင္ျပဳေသာ အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ေကာင္းမြန္
ေသာေဒသအသစ္ေတြ႕ရိွပါက က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားကုိ ျပန္ေခၚရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထြက္
လာၾကၿပီး ယင္းအုပ္စုတြင္ လုိက္ပါသြားသူမ်ားကုိ ေနာင္ကာလတြင္ ဖထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ ပါထိ
ေခၚ ဖခင္အႏြယ္ကရင္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားဟု ေခၚတြင္လာခ့ဲသည္။ က်န္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားတြင္
အေတြ႕ႀကံဳျပည့္စုံေသာ မိခင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးမ်ားက စီမံကြပ္ကဲ၍ ထုိေဒသမွ
ထြက္ခြာေသာၾကေသာ မိသားစုမ်ား သည္ တစ္ေန႕တြင္ ျပန္လာေခၚမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြား ေဒသတြင္ ေနထုိင္လာခဲ့ရာႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင့္လာေသာအခါသဘာ၀ေဘးရန္မ်ားႏွင့္
ေနာက္ထပ္ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကေသာ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားရန္ေၾကာင့္ ေရွးကထြက္ခြာသြားေသာ
အုပ္စုေနာက္သုိ႔ ရွာေဖြလုိက္လာခဲ့ၿပီး ယင္းတုိ႔ကုိ ထီ့ေဆ့ေမ့ယြားမွ မုိ႕ထိတ္ သုိ႔မဟုတ္ မုိးထိ
ေခၚမိခင္အႏြယ္၀င္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္ အမ်ားစုက လက္ခံ
ယုံၾကည္ထားၾကသည္။ဖထိတ္ေခၚ စေကာကရင္အုပ္စုသည္ မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း သံလြင္ျမစ္
ေၾကာင္းမ်ားကုိ အဓိကအသုံးျပဳၿပီး ေတာင္ဘက္သို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းလာၾကရာ ယေန႕တုိင္
ယုိးဒယားျပည္၊ ျမန္မာျပည္၊ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ဗီယနမ္ေတာင္ပုိင္း၊မေလးရွားေျမာက္ပုိင္းေဒသမ်ား
သုိ႔တုိင္ေအာင္ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႕အႏွံ႕ ေနထုိင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႕နုိင္ပါသည္။မုိ႕ထိတ္ ေခၚ
ပုိးကရင္အုပ္စုသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတုိ႕ကုိ အထူးသျဖင့္ အသုံးျပဳၿပီးဆင္းသက္လာခဲ့ၾကရာ
ျမန္မာျပည္ျဖစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ယုိးဒယားျပည္
အေနာက္ဘက္ျခမ္းေဒသမ်ားတြင္ လည္းေကာင္းပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထုိင္သည္ကုိ ေတြ႕ရေပမည္။ကရင္
သကၠရာဇ္ေရတြက္ျခင္းဒုတိယအသုတ္ျဖစ္ေသာ မုိ႕ထိတ္ေခၚ ပုိးကရင္အႏြယ္၀င္တုိ႔သည္ ခမ(၇၃၉) ႏွစ္ေလာက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုထဲသုိ႔ စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီး ထုိကာလမွစ၍
ကြ်နု္ပ္တုိ႔ကရင္အမ်ိဳးသာ သကၠရာဇ္ကုိ သုေတသီတုိ႕ေရတြက္၍ ယခုႏွစ္ဆုိလွ်င္ ၂၇၄၈-ခုႏွစ္
သုိ႔ ေရာက္လာခ့ဲပါၿပီ။သုိ႔ျဖစ္၍ ယေန႕ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ျပန္လည္ဆုံစည္းၾကေသာ
ဖခင္အႏြယ္၀င္ စေကာကရင္ အုပ္စုႏွင့္ မိခင္အႏြယ္၀င္ ပုိးကရင္ အုပ္စုတုိ႔မွာ တစ္ခ်ိန္က
ထီ့ေဆံေမ့ယြားတြင္ တစ္ရြာတည္း သို႕မဟုတ္ တစ္အိမ္ေထာင္စုတည္းေနထုိင္ခဲ့ၾကေသာ
မိဘမ်ားမွ တစ္မ်ိဳးတည္း တစ္ခုတည္းေသာ ေသြးရင္းသားရင္းညီအစ္ကုိမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကုိ
ကရင္လူႀကီးမ်ားက ဆုံးမေျပာၾကားခဲ့ေသာ ပုံျပင္မ်ား၊ ဆုံးမစကားမ်ား၊ စကားပုံမ်ားအရ မွန္ကန္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိစရာမရိွသည့္အျပင္ ယင္းသမုိင္းစဥ္ကုိ ပုိမုိခုိင္လုံေစသည့္ သမုိင္း
အေထာက္အထား မ်ားက ယေန႕အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသရိွလူမ်ိဳးစုမ်ား၏သမုိင္းကုိ ေလ့
လာျခင္းအားျဖင့္ ယင္းတုိ႔အနက္ ကြ်နု္ပ္တုိ႔ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ား၏အတိတ္သမုိင္းေၾကာင္းကုိလည္း
မွန္ကန္စြာ ေလ့လာေတြ႕ရိွနုိင္ပါသည္။

ကရင္ဟု ေခၚတြင္ျခင္းကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ပညာရွင္မ်ားက ထုိင္းတရုတ္အႏြယ္၀င္မ်ားဟု
မွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ ပညာရွင္တုိ႔၏ တင္ျပခ်က္အရ လူတုိ႔၏ ဦးေခါင္းခြံအေနအထားႏွင့္
ႏွာေခါင္းအေနအထားအရလည္းေကာင္း၊ စကားေ၀ါဟာရ ဘာသာေဗဒအရလည္းေကာင္း
သတ္မွန္ေခၚတြင္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားမွာ ထုိ္င္း တရုတ္ အုပ္စုမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ မြန္ဂုိအႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။အေရွ႕ေတာင္အာရွရိွ လူမ်ိဳးအေတာ္မ်ားမ်ားက ယန္ ဟု
ေခၚၾကၿပီး၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ကရင္ဟုေခၚၾကသည္။ ကရင္ဟူေသာ အေခၚကုိ မည္သည့္
အခ်ိန္ကစၿပီး ေခၚၾကသည္ကုိ အတိအက်တင္ျပရန္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ယင္းအေခၚသည္
အင္း၀ေခတ္မတုိင္မီ စတင္ေခၚထြင္ ခဲ့ဟန္ရိွသည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အယူအဆအရ
ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ရွမ္းလူမ်ိဳး(၃၀)တြင္ ထည့္သြင္း၍ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ရာ ေကြ႕ရွမ္းလူမ်ိဳး
မ်ားကုိလည္းေကာင္း ဂြ်မ္းလူမ်ားကုိလည္း ေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားဟု ေဒသတစ္ေလွ်ာက္
ေခၚတြင္ၾကခဲ့သည္ဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕ က ယူဆၾကသည္။အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားက
တစ္ခ်ိန္က ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတြင္ ေနထုိင္ခဲ့ဖူးေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမွားမွ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္
လာသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားအား ယေန႔ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဟူ၍လည္း
ေကာင္း ယူဆၾကသည္။ယေန႔ရခုိင္ျပည္နယ္ေဒသတစ္ခ်ိဳ႕တြင္ ကမ္းယံ လူမ်ိဳးအနည္းငယ္ကုိ
ေတြ႕နုိင္ရာ ယင္းတုိ႔မွာ ကရင္လူမ်ိဳးမွားႏွင့္မတူေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားသည္
ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီဟု သမုိင္းပညာရွင္အခ်ိဳ႕က ယူဆၾကေသာ္လည္း အမွန္မွာ ယေန႔တုိင္
ေအာင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အဆက္အႏြယ္ကုိ ပဲခူးတုိင္းအေနာက္ဖက္ျခမ္းႏွင့္ ျပည္ၿမိဳ႕တစ္ဖက္
တြင္ အႏွ႔႔ံအျပားေတြ႕ရိွနုိင္ ပါသည္။

သုိ႔ရာတြင္ ထုိသူတုိ႔အားလုံးမွာ သူတုိ႕ကုိယ္တုိင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားဟု ယုံၾကည္ၾကၿပီး ျမန္မာ
လူမ်ိဳးမ်ားအသြင္သုိ႔ လုံး၀ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသာျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ျမန္မာစစ္စစ္မ်ား ႏွင့္
အေရာင္အေသြးမတူျခင္း၊ စကားေျပာရာတြင္ အသံ၀ဲပုံ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံထူးျခားျခင္းတုိ႔ ေၾကာင့္
ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားကုိ ပုိးကရင္ျဖစ္လာသည္ဆုိေသာ ယူဆခ်က္မွာ မမွန္နုိင္ပါ။ သို႕ရာတြင္ ေရွးပ်ဴ
ယဥ္ေက်းမႈထြန္းကားခ်ိန္တြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပုိးကရင္အႏြယ္အ၀င္မ်ားတုိ႔ ေရာေႏွာ ခဲ့ၾက
သည့္ လကၡဏာအေထာက္အထားကား ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္
ယေန႕ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ ရုိးရာဓေလ့အခ်ိဳ႕သည္ ထုိေခတ္ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ အခ်ိဳ႕တုိ႔ႏွင့္ နီးစပ္
သည္ကုိ ေတြ႕ရိွနုိင္ျခင္း၊ မည္လည္သမုိင္းတြင္ ပ်ဴမင္း မ်ား ဟူေသာ အေရးအသားႏွင့္ပတ္
သက္၍ ပ်ဴမွာ လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေဖာ္ျပရာျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၿပဳံး ဟူေသာ အေခၚမွာ ျမန္မာစကားသံ
အရ ယရစ္သံပ်က္ျဖစ္၍ ပရုံး ဟူေသာအသံထြက္ၿပီး သံမွန္အေနအထားသုိ႔ေလ့လာပါက ပရုံး
ဖလုံး ဖလုံ ဟူေသာ အသံမ်ားရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္နုိင္ ၿပီး ယင္းအေခၚသည္ ယေန႕ ပုိးကရင္
တုိ႔ မိမိကုိယ္ကုိေခၚေသာ ဖလုံ ဟူေသာ အေခၚႏွင့္ အသံထြက္တူသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ထုိ႔အျပင္
နုိင္ငံျခားသားမ်ား၏ မွတ္တမ္း၀င္အေခၚအရ ျပည္ၿမိဳ႕ကုိ ပရုံး ဟုေခၚျခင္းသည္ ယင္းေဒသတြင္
တစ္ခ်ိန္က ယေန႕ ဖလုံ ေခၚေသာ ပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔ ေနထုိင္ရာ ေဒသအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ရွားခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေရွးကရင္လူႀကီးမ်ားအဆုိႏွင့္ ယွဥ္ၿပီးသိနုိင္ပါသည္။ျမန္မာသမုိင္းတြင္
ပါရိွသည့္ မြန္ ျမန္မာတုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း(၄၀)စစ္ပဲြကာလတြင္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အေရွ႕ဘက္စစ္
ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းတစ္ေလ်ွာက္တြင္ အမ်ားစုေနထုိင္ေသာ စေကာကရင္
လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ ျမန္မာမင္းတုိ႔၏ စစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မြန္မင္း
မ်ားႀကီးစုိးရာ ေဒသျဖစ္ေသာ ျမစ္၀ကြန္းေပၚႏွင့္ ေအာက္ပုိင္းရိွပုိးကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားကုိ မြန္မင္းမ်ား၏
စစ္တပ္တြင္ ပါ၀င္ေစျခင့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကရင္လူမ်ိဳးႏွစ္စုအား မြန္ ျမန္မာတုိ႔က ခဲြျခားေခၚ
ေ၀ၚျခင္းျဖင့္ စေကာကရင္အုပ္စုကုိ ျမန္မာကရင္မ်ား၊ ပုိးကရင္အုပ္စုကုိ မြန္ကရင္ သုိ႕မဟုတ္
တလုိ္င္းကရင္မ်ားဟူ၍လည္းေကာင္း ယေန႕တုိင္ေအာင္တစ္ခ်ိဳ႕ေခၚေ၀ၚ ေနၾကေသးသည္။သုေတ သီတစ္ခ်ိဳ႕က ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ စတင္တည္ေထာင္ေၾကာင္း အဆုိရိွၾကသည္။

ယင္းအဆုိမွာ မ်ားစြာ ေလၽွာ္ကန္လွေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ မြန္-ျမန္မာစစ္ပဲြ ကာလတြင္ စေကာ
ကရင္လူမ်ိဳးစုတုိ႔သည္ စစ္ေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ စုစည္းေနထုိင္မႈမ်ား
ေၾကာင့္ ေတာင္ငူမင္းဆက္ကုိ စတင္တည္ေထာင္ရန္ အင္အားအထူးေကာင္းမြန္လ်က္ရိွမည္မွာမ
လဲြေပ၊ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ သမုိင္းတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔ မွတ္တမ္းမ၀င္သည္မွာ ကရင္လူ မ်ိဴးတုိ႕၏ ေအးေဆးစြာ ေနထုိင္လုိေသာစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ စည္းလုံးညီညြတ္မႈ အားနည္းေသာ သဘာ
၀တုိ႔ေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား၏လက္ေအာက္တြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာ ေနထုိင္ၾကရကာ မိမိတုိ႔ဓေလ့
ထုံးစံတစ္ခ်ိဳ႕ ႏွေမ်ာဖြယ္ရာ ဆုံးရွဴံးရျခင္းႏွင့္တစ္ေဒသႏွင့္တစ္ေဒသဆက္သြယ္ရန္ ေ၀းလံခက္ခဲ
ေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကရေလသည္။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ ထိုင္ေခါက္ဖိုး၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္သည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလုံးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ၾကရ၏။ျပည္သူလူထုအားလုံး ၀မ္းသာအားရျဖစ္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔သည္ ႏွစ္စဥ္လာဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာက်က္သေရရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား တရက္ပိုုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတို႔ ၀မ္းေျမာက္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔ကား မိမိတို႔ အေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကုိ စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေပ။ကရင္ႏွစ္ သစ္ကူးေန႔ႏွင့္အတူတကြ ကရင္သကၠရာဇ္ ပါလာ၏။ ၎ သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာသုံးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀ ထက္ အသက္ ၇၃၉ ႏွစ္ႀကီးေနရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာအံ့ဖြယ္တခုကို တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ ဆိုထိုက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ၊ ေတြးေလ၊ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။

ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ျဖစ္ေပၚလာပံု

၁၉၄၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန ့တြင္ KNU ကရင္္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုးက ဖဆပလ အစိုးရထံ ပရင္ျပည္ေပးရန္ စာေရးေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ စာကို တလအတြင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၃) ရက္ေန ့ေနာက္ဆုံးထားျပီး ဖစပလ အစ္ိုရမွ KNU ထံ အေၾကာင္းျပန္ရန္၊ ျပန္စာမရရွိပါက (သုိ ့မဟုတတ္) ကရင္ျပည္ျပန္ေပးဖုိ ့ရန္ ျငင္းဆိုပါက ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ေျခတလွမ္း တက္လွမ္းမည္ဟု ပါရွိပါသည္။ ကရင္ျပည္ေတာင္းဆိုစာ ပိုမိုေလးနက္ေစရန္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့၌ ျမန္မာတျပည္လုံးရိွ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားအားလုံး ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္လူဆႏၵျပပြဲ က်င္ပရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း (၁၉၄၈) ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့တြင္ ျမန္မာျပည္တျပည္လုံးရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားျမိဳ ့ေပၚတက္၍ ကရင္ျပည္လိုလားေၾကာင္း ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲ က်င့္ပေလသည္။ ေအာက္ျမန္မာျပည္ ကရင္အမ်ားစု ရွိရာေဒသမ်ားတြင္သာမက ေျမာက္ဖက္ျမစ္ၾကီးနားမွ ေတာင္ဖက္ျမိတ္ျမိဳ ့အထိ၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ နမ့္ခမ္း၊ ကြတ္ခိုင္၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ၾကီး၊ က်ိဳင္းတုံ၊ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းတြင္ မိတၳီလာ၊ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ တျပည္လုံးတြင္ ဆႏၵျပၾကသည္။ ရန္သူ ဖဆကလ မွလည္း ျခိမ္းေျခာက္ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို ့ေသာ္ ေႏွာက္ယွက္တားျမစ္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး (၂) ရက္၊ (၃) ရက္ခရီးမ်ားခ်ီတက္၍ ဆႏၵျပရာ ကရင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၄)သိန္းေက်ာ္ အသံတိတ္ ဆႏၵျပ၍ ထိုေန ့ရက္အထိ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ အၾကီးမားဆုံး ဆႏၵျပပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်းသည္ ေၾကြးေၾကာ္သံ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။

ကရင္ျပည္ခ်က္ျခင္းျပန္ေပး၊
ကရင္တက်ပ္၊ ဗမာတက်ပ္၊
လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္း အလိုမရွိ၊
ျပည္တြင္းစစ္အလိုုမရွိ

စသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားပါေသာ ပိုစတာမ်ား ကိုင္စြဲျပီး ျမိဳ ့မ်ားအတြင္းလွည့္လည္၍ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအသံတိတ္ ဆႏၵျပၾကရာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းတြင္ စည္ကမ္းအရွိဆုံး ဆႏၵျုပပြဲအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ရစ္ခဲ့သည္။ ဤႏုိင္ငံေရး ေၾကြးေၾကြာ္သံမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအေနႏွင့္ အျခားလူမ်ားနည္းတူ အမ်ိဳးသားတနး္တူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို လုိလားေၾကာင္း ျပည္တြင္းစစ္ကိုမလိုလားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးျပသနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္သာ တရားမ်ွတစြာ ေျဖရွင္းလိုေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ကရင္ကံၾကမၼာ ပရင္ဖန္တီးခြင့္ရရွိေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကရင္အျမိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းၾကီးသည္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတစု၊ သာမန္လူတစု၏ လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ဘဲ တမ်ိဳးသားလုံးလကၡဏာ ေဆာင္သည္ ပရင္အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကရင္လူထူဆႏၵျပပြဲၾကီးက ေဖၚထုပ္ျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ တဆက္တည္းမွာပင္ ပရင္အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျပည္ပေသြးထုိးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားထု ဆႏၵျပပြဲ၏ ႏုိင္ငံေရးအဓိပၸါယ္ ကရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ ႏုိင္ငံေရးအသိ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ကို ေမြးထုပ္ျပသည့္ေန၊ ပရင္တမ်ိဳးသားလုံး၏ စည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ကို ရဲရဲေတာက္ ေဖာ္ထုပ္ျပသည့္ေန ့၊ ႏုိင္ငံေရး လက္ဦးမႈကို ကရင္မ်ားရယူသည့္ေန ့၊ ကရင္ကို ကမၻာက ပိုမိုသိေစသည့္ေန ့ပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ (၁၉၅၃) ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၃) ရက္မွ (၂၅) ရက္ေန ့အထိ ဖာပြန္ျမိဳ ့တြင္က်င့္ပေသာ ေကာ္သူေလးျပည္လုံးဆိုင္ရာ ကြန္ကရက္မွ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့ကို ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ဟု သတ္မွတ္က်င့္ပရန္ ျမစ္၀က်ြန္းေပၚအမွတ္ (၁) ခရိုင္ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေအးက အဆိုျပဳျပီး ျမစ္၀က်ြန္းေပၚ အမွတ္ (၁) တပ္မမႈး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေပၚထူးက ေထာက္ခံ၍ ကြန္ကရက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္ ့ကြက္သူလုံး၀မရွိဘဲ တညီတညြတ္တည္း အတည္ျပဳလိုက္ရာ ကရင္လူထူ ဆႏၵျပပြဲျဖစ္သည့္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁) ရက္ေန ့သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့ ျဖစ္လာေလသည္။
ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္း ၁၉၃၇

ဥပေဒၾကမ္းအမွတ္ ၂၆။ ၁၉၃၇။

နိဒါန္း

ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒၾကမ္းကို ထုတ္ျပန္ရန္ လိုအပ္လွ်က္ရွိသည္။ ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။

ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၁။

(၁) ဤဥပေဒကို ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ဥပေဒ ၁၉၃၇ ဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။ (၂) ဤဥပေဒသည္ ဘုရင္ခံက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွ အစျပဳ၍ အထူးသျဖင့္ ယခုေၾကျငာေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ခ်က္ျခင္း အာဏာတည္ေစရမည္။ (၃) ဤဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ်ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးကို အာဏာသက္ေရာက္ေစရမည္။

ရွင္းလင္းခ်က္ ၁။

(၁) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားဆိုသည္မွာ ၎တို႔၏ အမ်ိဳး၊ ဇာတိ၊ ဘာသာအယူ၀ါဒ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈတို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ အားလံုးေသာ ကရင့္မ်ိဳးႏြယ္မ်ား၊ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၊ မိသားစု၀င္ အႏြယ္တူ လူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးကိုဆိုလိုသည္။

(၂) ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၊ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အတိုင္းပင္ အတိအက် အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ေကာင္းျမတ္ေသာႏွစ္၏ ပထမေန႔ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ႏွင့္ ဆီေလွ်ာ္သည့္အတိုင္း ကရင္ျပကၡဒိန္ႏွစ္အရ ‘သေလး၊ ထိုက္ေခါက္ဖိုး လဆန္ုး (၁)ရက္ သို႔မဟုတ္ (၂) ရက္တြင္ က်ေရာက္ေပသည္။

ႏွစ္သစ္ အလို႔ငွာ ဤေန႔ရက္သို႔ က်ေရာက္ေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ၀ါးအိမ္သစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ပစၥည္းေဟာင္းမ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္း၊ ေတာင္ကုန္းထူထပ္ေသာ ေနရာသစ္တို႔၌ ေတာင္ယာသစ္မ်ားကို သတ္မွတ္ျခင္းတို႔ကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဤကိစၥမ်ားကို အားလံုးေသာကရင္မ်ားက ေနရာတိုင္းမွာ အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ႐ုပ္တုကိုးကြယ္သူ ကရင္မ်ားက နတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ပသျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္မ်ားက ဘုရားရွိခိုးျခင္း၊ ေက်ာင္း ဇရပ္သြားျခင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားထံမွ တရားနာယူျခင္းတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားက ဆုေတာင္း ဘုရားရွိခိုးျခင္း စသည္တို႔အျပင္သက္ဆိုင္ရာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈအလိုက္ ကရင္မ်ိဳးႏြယ္ အားလံုးသည္ ႀကီးစြာေသာ စည္းေ၀းျခင္းမ်ား ျပဳၾကလွ်က္ စု႐ုံးၾကေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာေရး ပြဲေတာ္မ်ား၊ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲမ်ားကို ကရင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသတိုင္းတြင္ ျပဳလုပ္ၾကေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ သမိုင္းတြင္ ဤေန႔ရက္မ်ားသည္ အႀကီးက်ယ္ဆံုးေသာ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲေန႔မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

ေၾကျငာခ်က္၏ အေၾကာင္းအက်ိဳးမ်ား

တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားကိုယ္တိုင္ ၎တို႔၏ ေရွး႐ုိးစဥ္လာ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာေရးတရားႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာေန႔မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း တို႔သည္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ထာ၀ရ ႏိုင္ငံေရး မူ၀ါဒျဖစ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာျပည္လူမ်ဳိးစုတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ေန႔မ်ား၊ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အသိအမွတ္ ျပဳသည္ကို ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။ တိုင္းရင္းလူမ်ဳိးမ်ား မဟုတ္ၾကေသာ တ႐ုတ္၊ ဥေရာပသားတို႔သည္ သူတို႔ႏွင့္အတူ သူတို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔မ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ေျမေပၚသို႔ ေဆာင္ယူခဲ့ၾကသည္။ ၎ကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရအေနျဖင့္ အစိုးရ ႐ုံးပိတ္ရက္၊ အားလပ္ရက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအေရးအပါဆံုး တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားမွာမူ မည္သည့္ျမင့္ျမတ္ေသာ ေန႔ႏွင့္ ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာေန႔မွ် အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မခံရေသးေပ။

အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသည္ျဖစ္၍ ႀကီးစြာေသာ သံေ၀ဂႀကီးရလွ်က္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးသူမ်ား တို႔သည္ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ၾကေပသည္။ ဤကိစၥကို အစိုးရထံ ေမးျမန္းၾက၏။ ထင္ရွားေပၚလြင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္း၍ ဥပေဒကိုေစာင့္သိေသာ၊ သစၥာရွိေသာ၊ တခါက ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ခ်ီးျမႇင့္ ေျမာက္စားျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ယခုကဲ့သို႔ သိသာစြာ ၿငိမ္တိတ္ေနသည္မွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ သည္ကေန႔ အေျခအေနတြင္ အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ေနရာတကာမွာ လူမသိ၊ သူမသိျဖစ္ေနၾကရသည္ကို မိမိတို႔ဘာသာ မိမိတို႔ ျမင္ေတြ႕လာၾကရသည္။

သူတို႔၏ ျပင္းျပေသာဆႏၵမ်ား၊ အစဥ္မျပတ္ အခ်ိန္တိုင္း၌ ရယူလိုမႈႏွင့္ တရားဥပေဒအရ ညီၫြတ္လွ်က္ ထိုက္သင့္ေသာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ မသိက်ဳိးကြၽံ လ်စ္လ်ဴျပဳမႈမ်ားကို ပ်က္ျပယ္ ေစခဲ့သည္။ ယေန႔ ကရင္အႏြယ္၀င္မ်ားႏွင့္ ကရင့္႐ုိးရာေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ျမန္မာျပည္သစ္၏ ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒအသစ္အရ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွင့္ ရင္းျမစ္တူညီစြာ အေရးပါေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္သည့္ အတိုင္း မိမိတို႔၏ ရခြင့္ရလမ္းမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေစရန္ အစိုးရထံေမွာက္ တင္ျပခဲ့ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဒုတိယ အေရးပါေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾက၍လည္းေကာင္း၊ အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ ၂-႒ာန၌ အစိုးရအေပၚ သစၥာရွိေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾက၍ လည္းေကာင္း၊ ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ျမန္မာလ ျပာသိုလဆန္း (၁) ရက္ေန႔ သို႔မဟုတ္ (၂)ရက္ေန႔ကို သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းေပးလိုက္သည္။ အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ပြဲေတာ္မ်ား၊ ႐ုိးရာဓေလ့မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ မလိုအပ္ဘဲလွ်က္ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တသီးတျခားကြဲလြဲေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္ မဟုတ္ေပ။ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ ကြဲလြဲမႈမ်ား၊ သီးျခားရွိမႈမ်ားသည္ ျပႆနာမဟုတ္ပါ၊ ဂုဏ္သိကၡာတက္စရာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။ အႏြယ္တူမ်ားအျဖစ္သာ သိရွိေနၾကပါသည္။ ကရင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ သူတို႔၏ ေရွးေဟာင္း ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို ေစာင့္ထိန္းရန္ကိုသာ စသည္ျဖင့္ အလိုရွိၾကသည္။ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားတို႔၏ ထံုးဓေလ့မ်ားတို႔ကို ေလးစား လိုက္နာၾကရသည့္နည္းတူ မိမိတို႔၏ ထံုးဓေလ့ မ်ားကိုလည္း ေလးစားတတ္ရန္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤတခုတည္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ပင္ ဤဥပေဒၾကမ္းကို တင္ျပ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တေျမထဲေန၊ တေရထဲ ေသာက္ၾကသူ သားခ်င္း ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား၊ ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ေထာက္ခံၾကလိမ့္မည္ဟု ႐ိုးသားစြာ ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။

ဂြၽန္ဆင္ဒီဖိုးမင္း(လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ေတာင္ငူမဲဆႏၵနယ္)


ပထမဆုံးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသံလႊင့္မိန္႔ခြန္း

ယေန႔သည္ သမုိင္း၀င္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား ေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤေန႔ရက္သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ မဂၤလာအခါေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။

တသီးတျခား၊ တကြဲတျပား ေနထုိင္လာခဲ့ၾကရာမွ ကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ယေန႔မွစ၍ တုိင္းရင္းသားအားလုံး၏ အေရးအခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ရပါမည္။ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္မွ်ရွိေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ အဓိကက႑မွ ပါ၀င္ႏုိင္ၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔လူမ်ဳိး ဆိတ္သုဥ္းမသြားပဲ တည္ရွိေနခဲ့သည္မွာ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ မည္သူတုိ႔၏ ပေယာဂ ေက်းဇူးေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပဲ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ ထူးျခားေသာ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္း မ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ပရိယာယ္မရွိ၊ ႐ုိးသားၾကသည္။ စိတ္ထား ေျဖာင့္မတ္ၾကသည္။ ဂီတကို ျမတ္ႏုိးသည္။ ဘုရားတရားကို ေလးစားသည္။ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဒိုးတူေပါင္ဖက္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္း သြားျခင္းျဖင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္သိကၡာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ခိုင္မာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။

ကြၽႏု္ပ္တို႔တေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည့္အခ်ိန္ က်လာခဲ့ပါၿပီ။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ယခင္ကဲ့သို႔ပင္ တသီးတျခား ရပ္တည္၍ မိမိတုိ႔ဘ၀ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ၾကမည္ေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ တတပ္တအား လက္တြဲပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ေလာ။

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံးမႈကို တည္ေဆာက္ရင္း၊ ညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္က်ဳိးမဖက္၊ မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အာဃာတ အလ်ဥ္းကင္းစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံေတာ္ အက်ဳိးစီးပြားကို ဦးလည္မသုန္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္။

ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ အမ်ဳိးသား အေမြအႏွစ္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာ၊ လကၤာပုံျပင္မ်ား၊ ကရင္ပညာရွိမ်ားႏွင့္ ႐ုိးရာ ယြာ ဘုရားသခင္ကို သတိရေအာက္ေမ့လ်က္ ယင္းတုိ႔၏ ဆုံးမၾသ၀ါဒကို ျပန္လည္ က်င့္သုံးၾကပါမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္း အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊၊ တအိမ္တမိသားစု အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘ၀သစ္ တရပ္ကို ပါ၀င္ဖန္တီး ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။

ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီစြာ ေတြးေခၚစိတ္ကူးလ်က္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ႀကံဆခ်မွတ္ကာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာ ေနထုိင္ က်င့္ႀကံျခင္း ျပဳလ်က္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစိတ္တ၀မ္းတည္း က်ရာက႑မွ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေပါင္းဆုံထားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ တာ၀န္ယူသြား ၾကမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔တေတြသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း ကိုယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္း ရွိသေရြ႕ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန႔ရက္ျမတ္ - ကရင္ႏွစ္သစ္ မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ အဓိ႒ာန္ျပဳၾကပါစို႔။

ပုံ- စံစီဖုိး၊ ေရႊဘ၊ လွေဖ၊ ေဖသာ၊ ဆစ္ဒနီလူနီ (၁၉၃၈-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္) ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၆၇၈-ခုႏွစ္၊သေလး ထုိင္ခုတ္ဖုိ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္


ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္

၁၉၃၆ခုႏွစ္ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသား အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္မ်ားသည္

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့(ကရင္အမ်ိဳးသားေန ့)
ကရင္အမ်ိဳးသားသီိခ်င္း
ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ စသည္တို ့ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကသည္၊၊

ဤေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားရရွိေသာအခါ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားထံ “ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံ” ပံုစံမ်ားေရးစြဲ၍ တင္ပို ့ႀကရန္ေမတၲာရပ္ခံခဲ့ သည္။ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ေမတၲာရပ္ခံခ်က္အရ အနယ္နယ္အရရရွိ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ထံမွ အလံပံုစံေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ေရာက္ရွိလာခဲ ့သည္။ ။ ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ေရွာက္ရွိလာေသာ ကရင္အလံပံုစံတစ္ရာအနက္မွ အလံပံုစံ ၁၂ ခုကို ပဏာမအဆင့္ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ထိုမွတဆင့္ (၁၂)ခုအနက္မွစိတ္ႀကိဳက္(၃)ခုကို ထပ္မံေရြး ခ်ယ္ခဲ ့သည္။ ေနာက္ဆံုး(၃)ခုမွ အသင့္ေတာ္ဆံုးအႀကိဳက္ဆံုးတစ္ခုကို အတည္ျပဳေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဤသို ့ေနာက္ဆံုးအတည္ျပဳေရြးခ်ယ္လိုက္ေသာအလံမွာမန္းဘခင္(၀န္ႀကီးေဟာင္း) ေရးဆြဲေသာအလံ ပံုစံပင္ျဖစ္သည္။ ယခုတရား၀င္အတည္ျပဳသံုးစြဲေနေသာအလံေတာ္သည္ ဤအလံပင္ျဖစ္သည္။ အနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္၊ အျပာေရာင္ သံုးေရာင္ျခယ္ေပၚတြင္ တက္သစ္စေန၀န္းႏွင့္ဖားစည္ပါရွိ ေသာ အလံသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံပင္ျဖစ္သည္။ ဤသို ့အနီ၊ အျဖဴ၊ အျပာ သံုးေရာင္ျခယ္ႏွင့္ တက္သစ္စေန၀န္း ဖားစည္ပါရွိေသာ အလံႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိပၸယ္္ အႏွစ္သာရကို အလံပံုစံရွင္ မန္းဘ ခင္သည္ ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸယ္ႏွင့္အႏွစ္သာရကို ေဖာ္ေဆာ္ထားေပသည္။

အလံေတာ္၏ အနီေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္သူရသတၲိျပည့္စံုျခင္းကို
ေဖာ္ေဆာ္သည္။
အလံေတာ္၏ အျဖဴေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ဘ၀ႏွင့္ စိတ္ထားမ်ားျဖဴစင္သန္ ့ရွင္း စင္ႀကယ္ျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏အျပာႏုေရာင္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေျဖာင္မတ္တည္ႀကည္ျခင္းႏွင္သစၥာ
ရွိျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ တက္သစ္စေန၀န္းသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လူမွဳေရးဘ၀တိုးတက္သာ
ယာေရးကိုေဖာ္ ေဆာင္ထားသည္။
အလံေတာ္၏ ဖားစည္သည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္သာယာ၀ေျပာျခင္းကို
ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။

ကရင္္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအလံေတာ္ကို လူထုအစည္းအေ၀းပြဲမ်ားႏွင့္ကရင္အမ်ိဳးသားႏွစ္သစ္ ကူးေန႔ ့အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုအလံေတာ္ႏွင့္ယဥ္တြဲ၍ စိုက္ထူႀကသည္။


အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …

ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ ရင္းႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိလဲ၊ အံ့ၾသစရာပဲ၊ တယ္ဆန္းက်ယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး ဆို၍ အသီးသီးေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏႈတ္ေမး၊ ႏႈတ္ေျဖမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေက်နပ္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာ မေပၚခဲ့ေပ။ကရင္လူငယ္တသုိက္လည္း အားရ၀မ္းသာရွိလွသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ပြဲ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမိုစည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ ၀မ္း မသာဘဲ မရွိႏိုင္ေပ။ ႏွစ္စဥ္ ပိုမိုစည္ကားေစရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မိုမိုစည္ကားလ်က္ပင္တည္း။သုိ႔ေသာ္ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမိုစည္ကားရန္ ပိုမိုထြန္းေတာက္ လာမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္အခ်ိဳ႕သည္ ကရင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြဖတ္႐ႈရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။ ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ယုံမွားစရာ၀ီစိကိစၦာ ရွိစရာပဲလို႔ ျမည္လာေပသည္။ ထုိသုိ႔ ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး။ ပို၍ မက်ယ္မီ ယုံမွားသံသယ ကင္း စင္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန႔္အလြန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဆုိသည့္ က႑မွာ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔ ေရြးရမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ေရာက္ေသာေန႔ကို ေရြးရမလား။ ျပႆနာေပၚေပါက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတ ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကသည္။ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္ၾကသူမ်ားအား အျပစ္ဆုိစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာ ရွိသမွ် ကာလပတ္လုံး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပိုမိုထြန္းလင္း ေတာက္ပမႈ မရွိႏိုင္ေပ။ ေမွးမွိန္မႈဖက္သုိ႔သာယိုင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယ မရွိေလာက္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လိုေပသည္။

ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထိုင္ခုတ္ဖို၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခု ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလးထုိင္ခုတ္ဖို လဆန္း ၁ ရက္ေန႔၊ ၂ ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္နဲ႔ (၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ ဟု ဆုိထားေပသည္။(The Karen New Year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟုပါရွိသျဖင့္ Bill ဘီလ္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္ျပႆနာ မေပၚႏိုင္ေပ။-သတိ- ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ၂-ရက္ေတာင္း၏။ သို႔ေသာ္ (၁)ရက္သာ ရ၏။
ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသိုလဆန္း(၁)ရက္၊ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖို (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲ လဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
ဖားအံၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔က်ေသာ ေန႔တေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
ဒုံရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။

(ကိုးကားခ်က္ တုိင္းရင္းသား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္ ၁-၂က၊ ခ၊ဂ၊ဃ၊) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးက ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထင္ရွားလွ၏။ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ အသက္၀င္လာပုံေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဆုိဘိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လု ေသလုဆဲဆဲတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ သည္ တဖန္ျပန္လည္၍ အသက္၀င္လာ၏။ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္၊ ပဲခူးနယ္တို႔မွ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကရင္လယ္သမားႀကီးတို႔ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေနေသာကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပြဲေတာ္ကုိ ေရွးကကဲ့သုိ႔ စည္ကားလွေအာင္ ေဖာ္ထုတ္လိုၾက၏။ သူတခြန္း၊ ကိုယ္တခြန္း တစတစႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံးရွိ၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလို၏။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေရွးပသဏီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႏွစ္ေပါင္း ၂၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ က်င္းပခဲ့ ၾက၏။ တခါတရံ ေမွးမွိန္၍ တခါတရံ စည္ကားလွ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ကံေခ၍ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီး ဆင္းရဲလွ၏။ စတိမွ်သာ က်င္းပေသာ ဘ၀ႏွင့္ႀကဳံခဲ့ရ၏။ ဟသၤာတ၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူတြင္ အလြန္နည္းလွေသာ အခ်ိဳ႕ကရင္ လယ္သမား တုိ႔သည္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ နံနက္ ေနထြက္တျပဴ၌ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၾက၏။ ပဲခူးဘုရင္မ ရွင္ေစာပု လက္ထက္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ အလြန္စည္ကားေၾကာင္းနံနက္လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းတြင္ လူႀကီးမ်ား ေျပာၾကဆိုၾကသည္ကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၾကားသိခဲ့ ရသည္။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္ရန္စတင္လာပုံနယ္မ်ားမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္လိုေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ မင္းတုိင္ပင္ အမတ္မ်ားကုိ ဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾက၏။ တစ္ေယာက္ကစ တရာဆိုဘိ အလားျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ မင္းတုိင္အမတ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္တာ၀န္ယူၾကရ၏။အမ်ိဳးသားထု၏ ဆႏၵႏွင့္ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးတို႕၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေဒသအသီးသီးရွိ ကရင္လူထုတို႔က မိမိတို႔ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို သႀကၤန္ပြဲေတာ္၊ ခရစၥမတ္ပဲြေတာ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ျပည္ေထာင္စု တ၀ွမ္းလုံးရွိ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ အမ်ားျပည္သူ အားလပ္ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလိုၾကသည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကရာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သမိုင္း၀င္ေန႔ ရရွိရန္အတြက္ တာ၀န္ယူ ႀကိဳးပမ္းေလေတာ့သည္။အမတ္ ၁၂ ဦးတို႔၏ ေဆြးေႏြးခ်က္လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးသည္ အမွတ္(၂၅၃)၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခုအခါဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း) ေစာျမတ္သိန္း၏ တုိက္ခန္းတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾက၏။ အခ်ိဳ႕အမတ္မ်ားသည္ စိတ္မ၀င္စားၾကေပ။အေၾကာင္းမွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေခတ္မမွီဟု ယူဆၾကသည္။ လာမည့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သေလးထိုင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္သည္ န္န၀ါရီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္သာက်၏။ ၎အျပင္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ခရစၥမတ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ ကမၻာ့ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ရက္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္သာ လႈပ္ရွားေန၍ ကရင္တို႔ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး လူပင္ပန္းမည္ဟုဆို၏။၎အျပင္ သႀကၤန္သည္ ကရင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ ႏွစ္ကူးရက္ ျဖစ္သည္။ ခရစ္စမတ္ေန႔လည္းရွိသည္။ နယူးရီးယား မလုိပါဟု ဆုိလာၾကသည္။ပထမအႀကိမ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မက်၊ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဂြၽန္ဆင္ ႏွင့္ ေစာျမတ္သိန္း တုိ႔ လိုသလိုလုပ္ၾက ဟူ၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်လာခဲ့သည္။ေဆာင္ရြက္ပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၀န္ႀကီး မြန္၀တ္လုံ ဦးဘဒြန္း (B.A. Bar at law) ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ အကြၽမ္းအက်င္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၏။ မင္းတုိ႔ ကိစၥက မလြယ္ဘူး။ အမတ္တဦးက ကန္႔ကြက္လွ်င္ ခက္သြားမည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၃၂ ေယာက္ရွိ၍ မင္းတို႔ ၁၂ ေယာက္႐ႈံးမွာပဲ ဟု အားေပးေျပာၾကား လိုက္သည္။ထုိအခါ ဂြၽန္ဆင္က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လမ္းကုိရွာၿပီး အႀကံေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ။ ဉာဏ္ထုတ္ပါ လို႔ တိုက္တြန္း၏။ ဦးဘဒြန္းက ငါတတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီမယ္၊ နက္ျဖန္လာပါ ဟုဆုိ၏။ ခ်ိန္းဆိုရက္တြင္ ဦးဘဒြန္းက လမ္းေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါလဲ မလြယ္ဘူး ဟုဆိုၿပီး ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းျပ၏။

ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္

Bill ေရး၊ မဲေဖာက္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းသည္။
တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလွ်င္ Bill ေသ၏။
တင္သြင္း၍ရေသာ္လည္း အမတ္တဦးက ေရြးခ်ယ္ေကာ္မတီသုိ႔ပို႔ရန္ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ပုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ၾကာ၏။
၎မွ ျပန္လာေသာ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
အမတ္တဦးက ျပည္သူ႕ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္းဖို႔ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ေတာင္းက ၂-ႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္သည္။ ၎မွျပန္လာလွ်င္ လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ၏။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။မဲႏိုင္လွ်င္ -
အထက္လြတ္ေတာ္သို႔ တက္ၿပီး၎မွ -
ဘုရင္ခံထံသုိ႔ ေရာက္၏။ အဂၤလိပ္စီးပြားေရးကုိ မထိခိုက္လွ်င္ လက္မွတ္ထုိး၏။ Bill သည္ ACT ျဖစ္လာ၏။

ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း

၁။ Bill ေရးမဲေဖာက္တင္သြင္းသည္။ ၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ မလြယ္ပါ။ ၃။ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ ၃၊၄၊၅၊၆ အဆင့္ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ Governor in council ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအားလုံး သေဘာတူ၊ ေမတၱာရပ္ကာ လြတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ Bill ကို လက္မွတ္ ထိုး၍ ACT ျပဳႏိုင္၏။ ACT ျဖစ္လွ်င္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေဂဇက္၀င္ ေန႔တေန႔ျဖစ္လာသည္။သြား႐ိုးသြားစဥ္ လမ္းႏွင့္မေအာင္ႏိုင္၊ ကန္႔ကြက္သူ မရွိေအာင္ စြမ္းႏိုင္သလား ဟုေမး၏။ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုၿပီး Canteen စားေသာက္ခန္းမသုိ႔ သြားၾက၏။ ေဆြးေႏြး၏။ အႀကံရ၏။အႀကံေကာင္းလွ်င္တခ်က္ထုိစဥ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လစာမရွိေသး။ လိုခ်င္ၾက၏။ မည္သူတဦးတေယာက္မွ လစာဥပေဒၾကမ္းကို မတင္ရဲၾက။ ခဲေပါက္ခံရမွာေၾကာက္ၾကသည္။ အႀကံမွာ ဒို႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္။ မကန္႔ကြက္လွ်င္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု လက္တို႔မည္။ ဒီလိုဆို ကန္႔ကြက္သူ မရွိျဖစ္ၿပီး ဒို႔-ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေအာင္ရမယ္ လို႔ တုိင္ပင္တယ္။(၂)ဦး သေဘာတူ လစာဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု ခဲကုိအရဲစြန္႔ၿပီး Challenge (စိန္ေခၚ)လိုက္တယ္။စိန္ေခၚၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္စားပြဲခန္းတြင္ ျမတ္သိန္း ႏွင့္ ဂြၽန္ဆင္ မ်က္ႏွာပြင့္၏။ စားပြဲခန္းမထဲ၀င္လွ်င္ စားပြဲတိုင္းက ဂြၽန္ဆင္၊ ျမတ္သိန္း၊ လာပါ၊ထိုင္ပါ၊ ႀကိဳက္တာ ေအာ္ဒါ လုပ္ပါ ဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ စားေသာက္ၿပီးက Members salary bill ကုိ တင္ပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႔ လို႔ တိုးတိုးအားေပးၾက၏။ Karens’ New Year Day Bill ကို ဦးဘဒြန္းက ေရးၿပီး ဂြၽန္ဆင္က တင္၏။သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံပုံဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔ Members salary bill တင္မယ္လုိ႔ သတင္းျပန္႔ပြားတယ္။ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ေဖဗီယမ္ ဦးဘခုိင္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို႔ ေဖဗီယမ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ ေရာက္လာသည္။ ဦးဘခိုင္၊ ေစာျမတ္သိန္းတုိ႔ အလြန္ရင္းႏွီး၏။ ေစာျမတ္သိန္းလာပါ ဟု မိမိတိုက္ခန္းသို႔ ေခၚသြား၏။ ေရာက္ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွေရႊတို႔ကုိ ေတြ႕၏။ တဦးႏွင့္တဦး ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ၿပီးေတာ့ သခင္ေအာင္ဆန္းက ေစာျမတ္သိန္း Members salary bill တင္မယ္ဆို၊ ဟုတ္ရဲ႕လား ဟု ေမး၏။သိန္း … ဟုတ္တယ္တင္မယ္ဆန္း … မတင္ပါနဲ႕ဗ်ာသိန္း … ဘာျဖစ္လို႔လဲဆန္း … ဗမာ့လႊတ္ေတာ္ႀကီး သိကၡာက်မယ္သိန္း … သိကၡာမက်ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္တုိင္းမွာ အမတ္ေတြ လစာနဲ႔ပဲဆန္း … သူတို႔ယူတာ ယူေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အမတ္ေတြ လစာမ ယူရင္ေကာင္းမယ္သိန္း … မယူရင္ မေကာင္းဘူး၊ တုိင္းျပည္နာမယ္ဆန္း … ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဗ်ာသိန္း … ဘတ္ဂ်က္ေငြပို ရွိေနတယ္၊ လခမယူရင္ ဒီေငြေတြကုိ အလကားမထားဘူး၊ Queen’s Own Highlander စေကာ့တလန္ ေတာင္ေပၚ စစ္သားေတြ ေခၚယူမယ္၊ ဘုရင္ခံလည္း စေကာေလာက္ မ်က္ႏွာရွိသြားမယ္၊ ခုလည္း King’s Own Highlander ရွိေနၿပီဆန္း … ဟုတ္ရဲ႕လားဗ်ာသိန္း … စဥ္းစားၾကည့္ေလဆန္း … (ေခါင္းကုတ္လွ်က္) ခက္တာဘဲ၊ We are between the deep sea and the devil ဟု ေျပာ၏။သိန္း … We are between the deep sea and the devil on one side and the green field on the eitherဆန္း … ခင္ဗ်ားကေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေဟာေပးလုိ႔ရတဲ့ မဲေတြ အလြဲသုံးစား မလုပ္ပါနဲ႔သိန္း … စိတ္ခ်ပါ၊ မလုပ္ပါဘူးဆန္း … ဗ်ာ … ခင္ဗ်ား Good တယ္ထင္ရင္ Do သာ Do ပါ ဆို၏။၎ေနာက္ ဦးဘခိုင္က လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ တည္ခင္း ေကြၽးေမြး၏။ ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္၍ လူခ်င္းခြဲၾကေတာ့၏။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဥပေဒၾကမ္းကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၃-၇-၃၇ ေန႔တြင္ ဂြၽန္ဆင္ တင္၏။ ဦးဖိုးမွ်င္က ေထာက္ခံ၏။ ေစာျမတ္သိန္းက ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ ႀကိဳတင္၍ လွည့္လည္ကာ လက္တို႔၏။ဒါေတာင္မွပဲ Mr.Leach (European Leader) က စကားေျပာေသး၏။ Amendment ျပင္ဆင္ခ်က္ပါသည္။ စည္းကမ္းမက် ဟု ဆို၏။ ဥကၠ႒ႀကီးက မင္း Bill ကို ကန္႔ကြက္တာလား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တာလား ဟု ေမးရာ ဂြၽန္ဆင္က You are right လုိ႔ ေျပာလိုက္ရာ Laughter ျဖစ္သြား၏။ ထုိအခါ Leach က Bill ကို မကန္႔ကြက္ပါ။ မည္သူ Bill ကို ကန္႔ကြက္မလဲ ဟု ဥကၠ႒ႀကီးက ေမးရာ လႊတ္ေတာ္တခုလုံး ၿငိမ္ေန၏။ ဤကား Victory ေအာင္ပြဲေပတည္း။အဆင့္ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ တို႔ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ ေစာေဖသာ(အခြန္၀န္ႀကီး)က အနည္းငယ္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး Bill ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ ၀န္ႀကီးမ်ား အားလုံးလည္း သေဘာတူေသာေၾကာင့္ Bill မွ ACT ျဖစ္ဖုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရန္ ေမတၱာရပ္ခံ၏။ အသင့္ပင္ ဘုရင္ခံလက္မွတ္ထိုး၍ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ဥပေဒျဖစ္သြား၏၁၉၃၇ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တာ၀န္အရ ျပည္ထဲေရးဌာနက သေလး ထုိင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း ၁-ရက္သည္ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာ၍ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္တ၀ွမ္းလုံးတြင္ ပိတ္ေစ၏။ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေန႔သည္ လွလွပပႀကီး ထည္၀ါစြာ ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာ၏။ ၂၈-၇-၃၇ ေန႔တြင္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္း Members salary bill ကို ဂြၽန္ဆင္တင္၏။ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ Bill သည္ ACT အျဖစ္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ သူ႕အက်ိဳးေဆာင္၍ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္ေသာ သာဓကတခုတည္း။ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ ရရွိျခင္း အျဖစ္မွန္ကုိ တင္ျပရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ေတာင္းယူရေသာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ မဟုတ္။ အခြင့္ေကာင္း ရေသာ၊ ညဏ္ထုတ္၍ ခဲကုိစိန္ေခၚၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မၾကန္႔ၾကာ၊ ေသာင္မတင္၊ မၾကာေသာ ရက္ပိုင္းကေလးနဲ႔ ထုိက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား သိထိုက္လွသည္ဟု ယူဆ၍ တင္ျပအပ္ပါသည္။ကရင့္သကၠရာဇ္ (၃)မ်ိဳးေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာအခါ ထိုႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။ ေနာင္သကၠရာဇ္ ၁၀၁ သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတ္တေဘာင္မင္းႀကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ အလြန္ႀကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းၾက၏။ အစဥ္အတိုင္း သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သမုႏၵရီမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းအရ ၆၂၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၍ အႂကြင္း ၂-ခုထားၿပီးေရတြက္ေစ၏။သကၠရာဇ္ၿဖိဳရာတြင္ ကမ္းယံတို႔ သေဘာမတူ၊ မၿဖိဳဘဲ ဆက္လက္၍ ေရတြက္ၾက၏။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးအတြင္းသို႔ စေကာတခ်ပ္ ေလၾကမ္း တိုက္ၿပီးလြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႔တၾကား ျဖစ္ၿပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာ ျပည္ႀကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။ လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စုသံုးစု ကြဲသြားေတာ့သည္။ပ်ဴတို႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ယုန္လႊတ္၊ ပုဂံျပည္ စသည္တို႔ကို တည္ေထာင္ၾက၏။ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတို႔ယူေဆာင္သြား ၾကသည္။ သက္တို႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားၾက၏။ ကမ္းယံတို႔မွာ ေနၿမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထိုင္ၾက၏။ မေ႐ႊ႕ေျပာင္း ၾကေခ်။ပုဂံျပည္တြင္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၏။ အႂကြင္း ၂-ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတို႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာ သကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္ၿဖိဳၿပီးေသာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄ ျဖစ္၏။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည့္ ႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာမျခား၊ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မၿဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမအႀကိမ္ ၆၂၂-ႏွစ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅၆၂-ႏွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၈၄-ႏွစ္ၿဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းသြားေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။ကမ္းယံသကၠရာဇ္၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုတြင္ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီး တည္ေထာင္၏။၃။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။၄။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။၅။ ယခု ကမ္းယံသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂+၆၂၂+၅၆၂-၄=၂၅၂၂ခုေကာဇာသကၠရာဇ္၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္၊ သေရေခတၱရာျပည္တည္၏၃။ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုတြင္ သုမုႏၵရီမင္း၊ ၆၂၂ ခုၿဖိဳ၏။ ၂ ႂကြင္းထား၏။၄။ ၿဖိဳ သကၠရာဇ္ ၅၆၄ ပုဂံတြင္ ပုပၸါးေစာ ရဟန္း ၅၆၂ ၿဖိဳ၏။ ၂ ခု အႂကြင္းထား၏။၅။ ယခု ေကာဇာသကၠရာဖ္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂ ခုျဖစ္၏။ထူးႀကီးေ၀ဠဳ၀န္၊ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵမွာ ပရိယတၱိ၊ ဘာသႏၲရ၊ ေဒသႏၲရ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္တတ္တဲ့ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ယမ္းကံဟာကရင္ဘဲကြ။ ကရင္အစ အင္းမကတဲ့။ ေရွးကမ္းယံလုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးကို အင္းမအရပ္က (ျပည္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္မွာ ရွိ၏) စတင္ၿပီး ကရင္လို႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚတယ္။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟာ ကရင္သကၠရာဇ္ပဲ။ မွတ္ထားပါ ဟု မိန္႔ၾကား၏။ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ကရင္ျဖစ္၍ ေတာ္ေပေသးသည္ဟု မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ႏွင့္တကြ အထင္မွားမိ၏။ ယခုမွာ မူကား ကမ္းယံတို႔ ကရင္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယမရွိ။ အေၾကာင္းမူကား ေရွးအခါက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသုံးမ်ိဳးအနက္ ကမ္းယံဟု ေခၚေသာ လူမ်ိဳးအမည္မွ ကရင္ဟူေသာ အမည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုလာေသာ အမည္ျဖစ္သည္ ဟု ဆာအာသာဖယ္ရာက တင္ျပခဲ့သည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ - ကရင္) (Sir Arthur Phayer. Translations of Ethnological Society vol:V)၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွးေဟာင္း ကမၺည္းေက်ာက္စာ သုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ေယာင္ႏွင့္ ေျမာင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးႏြယ္ ဆက္သြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ား - ကရင္)၁၉၃၇-ႏွစ္ ကရင္သကၠရာဇ္ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးစဥ္အခါက စာမ်က္ႏွာ ၁၀၊ ၁၆ အကိုးအကားကုိ မသိရေသးသျဖင့္ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵ အား ထင္ျမင္မႈ ေပါ့ခဲ့သည္။ ထုိYအတြက္ လက္ဆယ္ျဖာ ဦးထိပ္တင္၍ ကန္ေတာ့ပါ၏။ထုိစဥ္က အထက္ပါ အကိုးအကားႏွစ္ခုကို သိခဲ့ပါမူ မိတ္ေဆြအမတ္ ၁၂ ေယာက္တုိ႔ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟု ဆုံးျဖတ္မည္ဟု သံသယရိွစရာ မလိုပါ။ ဤကားေရွးက ကရင္သကၠရာဇ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းပါ။တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းရွိ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ား ၀န္းရံလွ်က္ရွိသည့္ ကုန္းျပင္ျမင့္၊ ေငြေတာင္ျပည္မွ ကရင္တို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾက၏။ ထီဆဲမဲ့ယြား ေခၚသည့္ သဲျမစ္ႀကီးကုိ ျဖတ္ကူးၿပီး တျဖည္းျဖည္း ယူနန္ျပည္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာၾက ၏။ ထုိယူနန္ျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ၾကသည္။ ပထမအသုတ္၊ အခိ်ဳ႕ကရင္မ်ား ယူနန္ျပည္မွ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၈ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာ၏။ တပိန္၊ ျမစ္ငယ္၊ ဧရာ၀တီ အတုိင္း စုံဆင္း၏။ အခ်ိဳ႕သံလြင္ျမစ္ အတုိင္းစုံဆင္း၏။ ဗမာျပည္သို႔ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၅ တြင္ ေရာက္၏။ ဒုတိယအသုတ္ ဘီစီ ခမ ၇၄၁ တြင္ ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခဲ့၏။ ဘီစီ ခမ ၇၃၉ တြင္ ဗမာျပည္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ၾက ၏။ (သုေတသီဆရာ ဦးေအာင္လွ၊ ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေစာ၊ ဦးေက်ာ္ဇံ - ကသာ၊ ဦးဖိုးတုတ္ - ပညာအုပ္)ပထမအသုတ္ ကရင္မ်ား၊ ဗမာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးၾက၏ ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာ္ မွန္မွန္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္၏။ အေျခေနေကာင္းမြန္လာ၏။ ထုိအခါ ၀မ္းသာအားရ ေကာက္ဦး စားပြဲကို က်င္းပၾက၏။ ပထမအႀကိမ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယ အႀကိမ္၊ စသည္ျဖင့္ ေရတြက္ရာမွ ေကာက္ဦးစားပြဲ သကၠရာဇ္ ေပၚလာ၏။ ဒုတိယအသုတ္ ထုိနည္းတူ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳး၏။ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၿပီး သကၠရာဇ္ေပၚလာ၏။ ပထမအသုတ္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္နီးေသာ အရပ္သုိ႔တုိင္ေအာင္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ေနာက္မွျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္ အနည္းငယ္လွမ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾက၏။ ထုိေခတ္က ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး မလြယ္ကူေသာ ကာလျဖစ္၍ သကၠရာဇ္ မတူၾက။ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန၏။ငယ္စဥ္က ပဲခူးနယ္ ေတာင္ပိုင္း ကရင္လယ္သမားႀကီးမ်ားက ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေကာက္ဦးစားပြဲျပဳလုပ္ၾက၏။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ အဘိုးတုိ႔ ဘႀကီးတို႔ သူတို႔၏ မိတ္ေဆြ ေရႊက်င္မွ ေျပာင္းလာသူ ေရႊပြင့္၀ါ (ထူးေဖာပါ) တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၏။ အားပါးတရ စိတ္အားထက္သန္စြာ ေျပာၾက၏။ သကၠရာဇ္ အေၾကာင္းလဲ ပါ၏။ ပဲခူး ေတာင္ပိုင္းသကၠရာဇ္မွာ ေရႊက်င္ကပါလာေသာ သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ (၃၁၀) ႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာသံၾကားဖူးသည္။ ၁၉၃၇ ခု ကရင္ျပည္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ လာေသာအခါ ဘႀကီးမ်ား၏ သကၠရာဇ္မွာ (၂၇၉၉)ခုရွိေန၏။ (၂၈၀၀) ျပည့္ရန္ တႏွစ္ လိုေသာေၾကာင့္ မွတ္မိ၏။ ေရႊက်င္သကၠရာဇ္ က (၃၁၀) ႏွစ္ငယ္ေနသည္။ ၎ကုိ ဂြၽန္ဆင္အားျပရာ ဟုတ္တယ္ ဒို႔ ေတာင္ငူသကၠရာဇ္နဲ႔တူတယ္ ဟုဆို၏။သကၠရာဇ္အတြက္ ကရင္အမတ္ (၁၂)ေယာက္ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ရာတြင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ (၂)မ်ိဳးျဖစ္ေန သည္။ ဤအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႕ လိုေလသည္။သာဓကမွာ Pritured Encyclopedia ခရစ္ေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ အႏွစ္ (၂၀၀) အတြင္း ခရစ္ေတာ္ေမြးေန႔ ေမလ၊ ဧၿပီလ၊ ဇန္န၀ါရီလ ဟူ၍ ကြဲျပားေနသည္။ ေအဒီ (၃၀) ေလာက္ မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္အတြင္း က်င္းပ၏။ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္ေန႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ၏။ သို႔ေသာ္ အႀကီးအကဲမ်ား သေဘာတူဆုံးျဖတ္၍ အားလုံး ႐ိုေသေလးစားစြာ လုိက္နာ၍ က်င္းပၾက၏။ Pritured Encyclopedia; We know that this could hardly have happened in December because it rams almost containously at the time of the year in Palestine and shepherds would no keep their flocks out in the hills at night in such weather.ခရစၥမတ္ ကမၻာ့သာဓကကိုယူ၍ ေတာင္ပိုင္းကရင္ သကၠရာဇ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းကရင္သကၠရာဇ္ကို ေျဖရွင္းၾက၏။ ေတာင္ပိုင္း သကၠရာဇ္မွာ ဘီစီ(၇၃၉)မတုိင္မီ ကစ၍ ကရင္ သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္ဖို႔ စဥ္းစား၏။ ကရင္အမတ္တဦးက ဒို႔သကၠရာဇ္ကုိ ျပင္ႏိုင္သလားဟုဆို၏။သမုႏၵရီမင္း၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း၊ ခရစၥမတ္လူႀကီးမ်ား အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့၏။ ဒို႔အမတ္ (၁၂)ဦးလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားျဖစ္၍ ဤသကၠရာဇ္(၂)ခုကို ၾကားခ်ႏိုင္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ယူဆကာ အားလုံး Veto ဗီတို အာဏာသုံးမႈေၾကာင့္ ယခုကရင္သကၠရာဇ္ကို ဘီစီ (၇၃၉)မွစ၍ ေရတြက္ၾကသည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွင္းျပခ်က္မပါလွ်င္ ဗဟုသုတရွိသူမ်ားက ဘီစီ (၇၃၉)ကုိ ကရင္သမိုင္းမွတ္တုိင္တခု ဟူ၍သာ လက္ခံႏိုင္၏။ ကရင္သကၠရာဇ္ စသည့္ႏွစ္ဟု လက္မခံႏုိင္ေခ်။ သကၠရာဇ္၏ ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာလည္းမရွိ၊ ဗဟုသုတရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္ကုိလည္း အျပစ္မဆိုႏိုင္ေပ။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္၊ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၅၂၂၊ ေကာက္ဦးစားပြဲ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၂၀ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတရွင္မ်ား သံသယမရွိေစရန္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ လက္ခံရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ကရင္သကၠရာဇ္၊ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ (ယုတၱာ၊ ယုတၱိဆင္ျခင္ညႇိေသာ္ ၀ီစိကိစၦာ၊ မရွိရာတည့္ (ရွိဘြယ္မတည့္) ထုံးရာဇ၀င္ သက္ေသတင္၍)

ကရင္မ်ား ေက်းရြာမ်ားကိုတည္ေဆာက္ပံု

ကရင္လူမ်ဳိးတို ့သည္ "အူကရိုအဲလ္တက္" ကေနစ၍ ဆင္းလာရာ တဆင့္ျပီးတဆင့္ ဗမာျပည္သို ့ေရာက္ရွိလာၾကသည္အထိ ၎တို ့ႏွင့္ အတူ ႏွစ္လိုဖြယ္ရာေကာင္းသည့္ ထံုးတမ္းဓေလ့မ်ားကိုပါ ယူေဆာင္လာခဲ့ၾကသည္။ ပထမဦးဆံုး ၎တို ့သည္ မြန္ဂိုလီးယားႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ား၏ အထက္ပိုင္းအရပ္တြင္ ရွိေလသည္။ ထိုေနရာမွစျပီး အခ်ဳိ ့ကရင္မ်ားမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ အတိုင္း ဆင္းလာၾကျပီး ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေနထိုင္ၾကသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ ဧရာ၀တီျမစ္၀အထိေရာက္ရွိကာ ေျမျပန္ ့ေဒသတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ BC ၁၁၃၄ ႏွင့္ BC ၁၁၂၂ အၾကားရွိႏွစ္မ်ားအတြင္း ဗမာျပည္အတြင္းသို ့၀င္ေရာက္လာေသာအခါ ၎တို ့သည္ အုပ္စုမ်ားအျဖစ္ ဖဲြ ့ျပီးလူစုခဲြၾကေလသည္။ အုပ္စုတစ္စုအတြင္းတြင္ အဖဲြ ့တစ္ဖဲြ ့စီမကရွိျပီး ဤအဖဲြ ့မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္ ေရးအတြက္ ေနရာေကာင္းမ်ားကိုရွာေဖြရန္ တာ၀န္ယူၾကရသည္။ ၎တို ့သည္ အကြက္အကြင္းေကာင္းသည့္ေနရာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ၾက ျပီး အိုးအိမ္မ်ားေဆာက္ကာ ရပ္ရြာမ်ားတည္ၾကေလသည္။ ဤသို ့အားျဖင့္ တစ္ရြာျပီးတစ္ရြာတည္ၾကေလသည္။ ရြာတစ္ရြာတည္ျပီးလွ်င္ ဤရြာတြင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ရြာနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေျမမ်ားကို ယူထားၾကေလသည္။ ဤသည္မွာ တည္ေဆာက္လိုက္ သည့္ရြာတိုင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ အိမ္မ်ားကိုေဆာက္လုပ္ရာတြင္ တိုင္မ်ားအျဖစ္သစ္ပင္ပ်ဳိးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ အခ်ဳိ ့မွာ "၀ါးပိုး" ၀ါးမ်ားကို အသံုးျပဳသည္လည္း ရွိသည္။ ထိုနည္းတူစြာ အခင္းမ်ားကို တင္ရန္အတြက္ ဆင့္မ်ားကိုလည္း အခ်ဳိ ့က သစ္ပင္ပ်ဳိမ်ား (သို ့) ၀ါးပိုး၀ါးမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾက သည္။ အမိုးအတြက္ကိုမူ အခ်ဳိ ့ကသက္ငယ္ကိုသံုးျပီး အခ်ဳိ ့ကအင္ဖက္ကို အသံုးျပဳၾကေလသည္။ ဓနိရြက္ကိုလည္း သံုးၾကပါသည္။ ၀ါး ျခမ္းျဖင့္အိမ္ကို မိုးသည္မ်ားလည္းရွိသည္။ ၎တို ့ေနထိုင္သည့္အရပ္တြင္ မည္သည့္ပစၥည္းက ေပါေနသည့္အေပၚမူတည္ျပီး အသံုးျပဳ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သက္ငယ္ေပါသည့္အရပ္တြင္ အိမ္ကိုသက္ငယ္ျဖင့္ မိုးေလသည္။ ဓနိေပါေသာေနရာတြင္ ဓနိရြက္ကိုအမ်ားအားျဖင့္ အိမ္မိုးရန္ အသံုးျပဳၾကေလသည္။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားသည္ အိမ္ေျခမ်ား၏။ အခ်ဳိ ့ရြာမ်ားမွာမူ အိမ္အနည္းငယ္သာ ရွိသည္။ ရြာတုိင္းနာမည္အသီးသီးေပးထားသည္။ ရြာ၏နာမည္ မ်ားကို ဤရြာထဲတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ေဆြမ်ဳိးအုပ္စုတို ့၏အၾကီးအကဲနာမည္မ်ားကို အမွတ္အသားျပဳျပီး မွည့္ေပးေလရွိသည္။ တခါတရံ ရြာအနီးရွိစမ္းေခ်ာင္းေလး၏နာမည္ကို အမွတ္အသားျပဳ၍ မွည့္ေခၚသည္မ်ားလည္းရွိသည္။ တခါတရံ သစ္ေတာအုပ္၏အမည္ ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေတြ ့ရွိရသည့္ ေနရာတစ္ခုခု၏အမွတ္အသားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ၎တို ့၏ေက်းရြာမ်ား၏ အမည္မ်ားကို မွည့္ေခၚေလ့ရွိသည္။ ဤကဲ့သို ့အမည္မ်ားမွည့္ေခၚျခင္းမွာ ၎တို ့၏ဓေလ့ထံုးစံပင္ျဖစ္သည္။ ရြာ၏ပတ္လည္ကိုလည္း ၀ါးခ်ြန္မ်ား (သို ့) သစ္တံုးခ်ြန္မ်ားအား စိုက္ထူကာရံထားၾကေလသည္။ ဤကဲ့သို ့ကာရံထားရံုမက ဤအကာအရံ၏အျပင္ပတ္ပတ္လည္တြင္ တခါျခံစည္းရိုးတေလွ်ာက္ ေျမာင္း မ်ားကိုတူၾကသည္။ ေျမာင္းမ်ားမွာ က်ယ္လည္းက်ယ္သည္၊ နက္လည္းနက္ေပသည္။ အနည္းဆံုးအက်ယ္မွာ "၈" ေတာင္ရွိသည္။ အနက္မွာမူ "၆" ေတာင္ရွိသည္။ ရြာ၏အ၀င္အထြက္ တံခါးမဂိတ္ေပါက္မွာ ႏွစ္ေပါက္သာထားရွိသည္။ ရြာဦးတြင္တစ္ေပါက္ႏွင့္ ရြအေနာက္ဖက္တြင္ ထြက္ေပါက္တစ္ေပါက္ဟူ၍ပင္ျဖစ္သည္။ရြာထဲသို ့၀င္ရန္ႏွင့္ထြက္ရန္အတြက္ လမ္းမ်ားမထားရွိေခ်။ ေျမာင္းအား ျဖတ္ေက်ာ္ရန္အတြက္ မတ္တင္ႏိုင္သည့္တံတားကို ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ ရန္သူျဖစ္ေစ၊ သားရဲတိရစၦာန္မ်ားျဖစ္ေစ ေရာက္ရွိလာပါက ဤတံတားကို ဖယ္ရွားလိုက္ၾကသည္။ ဤနည္းျဖင့္ ၎တို ့သည္ အကာအကြယ္စည္း၀ိုင္းအတြင္းလံုျခံဳစိတ္ခ်စြာ ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေအာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ရြာတိုင္းတြင္ ရြာသူၾကီးႏွင့္တကြ ရြာသူၾကီးကိုကူညီသည့္ ရြာလက္ေထာက္လူၾကီးမ်ား အသီး သီးထားရွိေလသည္။ ဤအၾကီးအကဲပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ရြာသူရြာသားမ်ားကို ေဘးရန္အေပါင္းမွ ကင္းေ၀းေစရန္အတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ပါမည္ဟု သံဓိဌာန္ခ်ျပီး တာ၀န္ကို လက္ခံယူရသည္ ျဖစ္သည္။

ကိုးကား

စေရွာင္ဖန္း(အင္းစိန္)
၂၀၀၆-ထုတ္ ပုိးကရင္မဂၢဇင္းမွ
ဆရာႀကီးေစာျမတ္သိန္းလႊတ္ေတာ္အမတ္
သမိုင္းသုေတသီပညာရွင္ ေစာေအာင္လွ ေရးသားထားေသာ ကရင့္ရာဇ၀င္သမိုင္းစာအုပ္ (စေကာကရင္ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာျပန္ထားသည့္စာအုပ္)

ref (မွီျငမ္း) : https://sites.google.com/site/myanmarsite1/home/ka/kayin